Dieta bezmleczna to jeden z modeli żywienia, o który pytacie nas najczęściej. Dieta ta może dotyczyć zarówno mam, które karmią dzieci piersią jak i samych dzieci. Zdecydowanie jednym z wskazań do stosowania tego typu eliminacji jest rozpoznanie u dziecka alergii na białka mleka krowiego (ABMK). Przyjmuje się, że najlepszym sposobem niwelowania właśnie alergii na białka mleka krowiego jest całkowite usunięcie alergenu z diety dziecka, które możliwe jest dzięki stosowaniu właśnie diety bez mleka.
Dieta bez mleka- czego unikać?
Wiesz już, że dieta bez białek mleka krowiego to dieta eliminacyjna, która powstaje przez usunięcie z pożywienia całych cząsteczek kazeiny (główne białko mleka krowiego), B-laktoglobuliny (najczęściej odpowiada za alergię na białka mleka krowiego, alfa laktoalbuminy i albuminy surowicy wołowej. Dieta powinna dostarczać wszystkich niezbędnych składników odżywczych (dieta powinna być zbilansowana).
W przypadku alergii na białka mleka krowiego z diety mamy/dziecka eliminujemy:
- mleko i produkty mleczne (mleko krowie, owcze i kozie). Kozie mleko ze względu na fakt i możliwość pojawienia się alergii krzyżowej,
- mleka modyfikowane (z wyjątkiem hydrolizatów nie zawierających kazeiny zapisywanych przez lekarza np. Nutramigen LGG, Bebilon Pepti, Neocate etc),
- mleko płynne, mleko pełne w proszku, mleko granulowane, mleko modyfikowane,
- wszystkie produkty otrzymywane z ww. mlek (kaszki mleczno-zbożowe, kaszki mleczno-zbożowo-owocowe na mleku modyfikowanym lub pełnym dla dzieci, kefir, maślanka, zsiadłe mleko, jogurt naturalny, jogurt smakowy sery białe twarogowe, homogenizowane, sery żółte, pleśniowe, topione, typu feta, mozzarella, śmietana, śmietanka, bita śmietana, masło, margaryny zawierające serwatkę, sery pleśniowe, desery mleczne),
- mięso wołowe i cielęce,
- wędliny z mięsa wołowego i/lub cielęcego oraz wędliny zawierające dodatek białek mleka albo laktozę z mleka,
- białka (serwatkowe i kazeinowe) i składniki mleka krowiego dodawane do żywności (np. diacetyl, kazeina, kwas mlekowy, kazeinian sodu, kazeinian wapnia, laktoalbumina, laktoferyna, laktoglobulina, laktoza, laktuloza, monohydrat laktozy, podpuszczka kazeiny, serwatka),
- produktów na których etykietach producent umieścił informację o produkcji wymienionych produktów na terenie zakładu lubo ich śladowej ilości w produkcie spożywczym,
- margaryn z dodatkiem białek mleka serwatki, lub maślanki,
Czy eliminacja wyłącznie produktów mlecznych wystarczy?
Jeżeli po wykluczeniu z diety mamy/ dziecka podstawowych produktów będących źródłem białek mleka krowiego, objawy kliniczne (wysypka, zmiany skórne, luźne, zielone stolce etc.),uległy tylko częściowemu ustąpieniu należy dokonać szczegółowej analizy żywienia kobiety karmiącej. Analiza ta ma na celu sprawdzenie czy w jej diecie nie ma ukrytych źródeł alergenów.
Produkty na które należy zwrócić szczególną uwagę ( czytać etykiety), które najczęściej zawierają w składzie białka mleka krowiego to:
- PRODUKTY ZBOŻOWE (chałki i rogale maślane, pieczywo pszenne, razowe, płatki śniadaniowe, kaszki zbożowe dla niemowląt i małych dzieci)
- SŁODYCZE (ciasta, ciastka, czekolada, lody, herbatniki, batony, cukierki, żelki)
- PRODUKTY MIĘSNE (wędliny, kiełbasy, pasztety, parówki)
- INNE PRODUKTY (sosy, niektóre wyroby garmażeryjne)
Często osoby na diecie bezmlecznej unikają wyłącznie produktów mlecznych lub tych zawierających w składzie mleko. Jednakże nie zawsze brak słowa „ mleko” na etykiecie będzie oznaczał brak alergenu. Czytając etykiety zwracajcie uwagę na obecność takich składników jak:
- Kazeina,
- Laktoglobulina,
- białka mleka krowiego,
- Kazeinian,
- Serwatka,
Dieta bezmleczna o czym pamiętać dodatkowo?
U osób stosujących długotrwale dietę bez mleka krowiego mogą pojawić się niedobory pewnych składników pokarmowych. Składniki, które mogą być niedoborowe w diecie bezmlecznej znajdziesz w tabeli poniżej, Dlatego znając je należy zadbać o wprowadzenie ich alternatywnego źródła. U dzieci z alergią na białka mleka krowiego warto rozważyć suplementację witaminą D, wapniem i żelazem. Każdorazowo w przypadku, gdy nie wiesz jak zbilansować dietę dla siebie lub dziecka pamięta o konsultacji ze specjalistą.
Składnik odżywczy | Alternatywne źródło |
białko | Jaja, mięso, nasiona roślin strączkowych ( bez soi, ponieważ może istnieć ryzyko nadwrażliwości na białka soi) , ryby |
Witamina D | Drób, margaryny, mięso (z wyjątkiem wołowiny i cielęciny i ich przetworów), ryby (łosoś, pstrąg, makrela, sardynki, węgorz, śledź), wzbogacone mleka roślinne, ( jaglane, gryczane, kokosowe, migdałowe, orkiszowe, orzechowe i owsiane) |
Wapń | Jajo kurze całe, ryby, brokuły, brukselka, jarmuż, kapusta, fasola, fasolka szparagowa, soja, orzechy, migdały, nasiona słonecznika, nasiona maku, wzbogacone w wapń jogurty roślinne, wzbogacone mleka roślinne |
Witamina A | Ciemnozielone warzywa, czerwone, pomarańczowe i żółte warzywa i owoce, margaryna (z wyjątkiem tej z dodatkiem białek mleka krowiego i serwatki), wątroba drobiowa, żółtko jaj |
Ryboflawina B2 | Amarantus, jaja, kasza gryczana i jaglana, mąka kukurydziana, mięso ( z wyjątkiem cielęciny i wołowiny), komosa ryżowa |
Kwas pantotenowy B5 | Awokado, banany, brokuł, grzyby, jajka, masło orzechowe, melon, mięso z kurczaka, mleczko pszczele, orzechy, otręby, ryby, ryż, wątroba, ziemniaki |
Magnez | Bana, czekolada bezmleczna, kakao, kasza gryczana i jaglana, mąka gryczana, mąka jaglana, słonecznik, otręby, pestki dyni, pieczywo gryczane i pszenne i żytnie, płatki śniadaniowe, ryż brązowy i sezam |
Opracowanie
Opracowanie:
mgr inż. Aleksandra Porębska dietetyczka pozytywnieojedzeniu.pl
Literatura:
- Szajewska H.,Horvath A.(red.). Żywienie I leczenie żywieniowe dzieci I młodzieży. Medycyna Praktyczna, Kraków 2017
- Szostak-Węgierek D. (red.).Żywienie w czasie ciąży i karmienia piersią. Wydawnictwo Lekarskie PZWL. Warszawa 2021.
- Borszewska-KornackaM.K.,Rachtan-Janicka J., Wesołowska A., i wsp. Stanowisko Grupy Ekspertów w sprawie zaleceń żywieniowych dla kobiet w okresie laktacji. Standardy Medycyny Pediatrycznej. 2013
- Kibil I.Wege. Dieta roślinna w praktyce. Wydawnictwo PZWL. Warszawa 2018